Ryfylkevegen blei formelt opna den 2. september 1965, men «Jøsenfjord-ferjen» hadde allereie gått i ordinær rutetrafikk mellom Vindsvik og Tytlandsvik frå 14. juni det same året.
Vegprosjektet Ryfylkevegen blei oppstarta tidleg på 1930-talet, og den etterlengta ferjaruta over Jøsenfjorden var den siste lekken som måtte på plass for å realisera vegprosjektet. «Jøsenfjord-ferjen» kosta 1,5 millionar kroner, og romma 200 passasjerar og 20 personbilar.
EI TRAFIKKPULSÅRE
Ryfylkevegen blei ei pulsåre gjennom Ryfylke. Den same dagen som ferjesambandet opna, starta Ryfylkeveiens Billag bussrute på strekninga Tau–Sand.
I sommarsesongen var det mykje trafikk i sambandet, men «i vintermånedene har trafikken vært heller liten», heitte det i årsmeldinga for 1965.
Den same ferja gjorde sine trufaste turar att og fram mellom Tytlandsvik og Vindsvik i heile 21 år. I toppsesongen sommarstid gjekk det dei siste åra nokre mindre suppleringsferjer, mellom anna reserveferja «Foldøy» (før «Høgsfjord») hadde i fleire år oppdrag som suppleringsferje i sambandet.
Ferja i Jøsenfjord-sambandet gjekk mellom Tytlandsvik og Vindsvik heilt fram til 1. juni 1990, då sambandet blei flytta til strekninga Hjelmeland–Nesvik. Frå hausten 1991 kom òg Skipavik på Ombo med på rutenettet.
NY FERJE OG NY KAI
I januar 1993 kom nye MF «Hjelmeland» siglande til Hjelmelandsfjorden, og avløyste forgjengaren med same namn. Kaptein Helge Røgenes flytta då over i sitt tredje skip i sambandet.
– Eg har vore kaptein i sambandet i 29 år, sidan MF «Rennesøy» kom som ny ferje i sambandet. Me har eit godt miljø om bord, så dagane går fort, seier Røgenes, som var administrerande kaptein på MF «Hjelmeland» fram til han gjekk av med pensjon 1. april i år.
– Eg byrja å jobba på sjøen i 1969 på fjordabåten MS «Hjelmelandsfjord». Då gjekk me lengre turar mellom Jøsenfjorden eller Erfjord og Stavanger. Tida på «Hjelmelandsfjord» er nok det kjekkaste minnet eg har frå livet på sjøen. Sjølv om eg berre har lært dette eine her i livet, har eg ikkje trega ein dag på yrkesvalet, humrar Røgenes.
I løpet av snautt 20 timar siglar MF «Hjelmeland» 62 turar dagleg frå måndag til laurdag, samt 55 turar kvar sundag.
– Me siglar att og fram i storm og stille. Det er mange som undrast på korleis me kan gå den same strekninga kvar dag utan å bli leie, men vêret skiftar jo, så ingen turar er like. Jo meir det bles, jo løgnare er det, smiler den nypensjonerte kapteinen.
– Du har sjølv gått i hamn no, men når trur du Jøsenfjord-ferja blir historie?
– Eg er overbevist om at det kjem til å bli det lengstlevande ferjesambandet i Ryfylke. Fjorden er djup og luftspennet langt, så eg trur det kjem til å gå minst tjue år før ferja blir avløyst av fastlandssamband, konkluderer Helge Røgenes.
Oppdatering 3. februar 2016:
Frå og med nyttår 2016 blei Hjelmeland-sambandet drifta med to ferjer, for å auka frekvensen på avgangane. Etter dette gjekk ferjene i Hjelmeland-sambandet kvart kvarter.
Oppdatering 18. juli 2021:
I juli 2021 blei MF «Hjelmeland» tatt ut av trafikk i Hjelmeland-sambandet, og erstatta med MF «Nesvik» og MF «Hydra». Elferja MF «Nesvik» er søsterskip til den hydrogen-elektriske ferja MF «Hydra», som blir den første ferja som går på hydrogen.
